روزنامه ابتکار
1397/02/05
جلال خوشچهره بازی ترامپ، دیپلماسی تهران
برخلاف همه گمانه‌ها درباره خروج ایالات متحده از برجام در 22 اردیبهشت (12 ماه مه) نویسنده این سطور براین نظر است که ترامپ همچنان به بازی کج‌دار و مریز خود ادامه می‌دهد. بنابراین برجام با همان اصرار برقید و بندهایی که پیش تر نیز به آنها اشاره می‌شد، از جانب دونالد ترامپ مورد تائید قرار می‌گیرد.دو دلیل برای گمانه بالا هست؛ نخست اینکه ایالات متحده باور کرده است که میان سلطه‌گری در جهان یک قطبی و رهبری قدرتمندانه در جهان چند قطبی، به اجبار باید به گزینه نخست تن دهد. تجربه همه سال‌های پس از جنگ سرد این انتخاب را به واشنگتن تحمیل کرده است. شرکای اروپایی و آسیایی از جمله ژاپن، کره جنوبی، هند و نیز دیگر قدرت‌ها مانند چین و روسیه حاضر به قبول وضعی نیستند که سیاست‌های یکجانبه‌گرای واشنگتن به آنها و بالتبع جامعه بین‌المللی تحمیل می‌کند. بنابراین دونالد ترامپ به‌رغم همه تند‌گویی‌هایش علیه برجام، نمی‌تواند مخالفان خروج از برجام را ـ حتی در درون نظام سیاسی ایالات متحده ـ نادیده بگیرد.
دلیل دوم، ولع سوداگرانه ترامپ از نتایجی است که در تجربه شاخ و شانه کشیدن با کیم‌جونگ اون در کره شمالی حاصل شد. مروری بر سه تائیدیه گذشته ترامپ درباره برجام و تکرار تهدیدهای ثابت در این باره یک هدف روشن را دنبال کرده است؛ بلاتکلیف کردن ایران و شرکای اروپایی ـ آسیایی آن در استمرار و گسترش همکاری‌های اقتصادی و نیز ایجاد اخلال در اجرای برنامه‌های اقتصادی دولت ایران. در واقع واشنگتن می‌کوشد با تعقیب سیاست فرسوده‌سازی، تهران را در بهره‌مندی از مزایای برجام باز دارد. علاوه بر این، درپی محدود سازی نفوذ و حضور ایران در منطقه در دستور کار قرار دارد.
اروپاییان، به‌ویژه فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز علی‌رغم مخالفت‌ها با خروج آمریکا از برجام، تهدیدهای ترامپ را دراین‌باره به فرصتی برای وارد آوردن فشار بیشتر به ایران در توقف برنامه‌های موشکی و محدود سازی نفوذ منطقه‌ای این کشور تبدیل کرده‌اند. آنها با ارائه شروطی خارج از توافقنامه برجام، نگرانی‌های امنیتی ـ اقتصادی خود را درباره آینده منطقه در قالب پیشنهاد‌های مجاب‌ساز به ترامپ ارائه داده‌اند. اگرچه ترامپ تاکنون به این پیشنهادها پاسخ موافق نداده اما همچنان به عنوان ابزار فشار روانی علیه تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیوه عمل ترامپ، تکرار سیاست‌های دونالد ریگان رئیس جمهوری سابق ایالات متحده در دوران جنگ سرد است. این شیوه، سیاست تهدید تا لبه پرتگاه را دنبال می‌کند؛ همانگونه که در طرح جنگ ستارگان، اتحاد جماهیر شوروی سابق را دچار فرسودگی کرد.
ترامپ در آستانه دیدار و توافق احتمالی با کیم‌جونگ‌اون درباره توقف و تعطیلی فعالیت‌های هسته‌ای کره شمالی به خطر خروج از برجام تن نمی‌دهد. اگرچه گفته میشود که او غیر قابل پیش‌بینی است، ولی او را بیشتر تاجری می‌شناسند که هزینه و فایده را خوب می‌فهمد. ترامپ البته هدف مجاب‌سازی شرکای خود را علیه برجام با قلدری دنبال می‌کند، اما اوضاع به تمامی آنگونه نیست که نظرات او تامین شود. ایالات‌متحده به درستی دریافته است که عصر سلطه‌گری پایان یافته و باید اجماع را جایگزین یک‌سو نگری کند.
آنچه تهران باید در دستور کار دیپلماسی خود قرار دهد، خروج از وضع بلاتکلیفی است که ترامپ می‌کوشد نه تنها به برجام، بلکه اقتصاد ایران تحمیل کند. نگاه به تجربه گفت‌وگوهای هسته‌ای و فرایند منجر به برجام، الگوی موفقی در این باره است؛ اگرچه دو عنصر زمان و برخی تغییرات در اوضاع، کار دیپلماسی را سخت‌تر از گذشته کرده است.
سایر اخبار این روزنامه
سیدحسن خمینی:
شبکه‌های اجتماعی انحصار را شکسته‌اند
شهردار بعدی تهران کیست؟
7 کاندیدای بهشت
«ابتکار» از آغاز روایتی تازه درباره زندگی «جهان پهلوان تختی» گزارش می‌دهد
بازگشت قصه «آقا تختی » به پرده نقره ای
جلال خوشچهره
بازی ترامپ، دیپلماسی تهران
سورپرایز ایران برای آمریکا در صورت به خطر افتادن برجام به روایت شمخانی
ایران راه خروج از NPT را پیش بینی کرده است
«ابتکار» آثار ایجاد سامانه های شفاف سازی را بررسی کرد
آجرهای شفاف دیوار های شیشه ای
«ابتکار» از تلاش برای تخریب اصلاح طلبان توسط کریمی قدوسی به بهانه سوال از زنگنه گزارش می دهد
آیا با وجود تعدد رسانه‌ها باز هم به تاسیس رسانه جدید نیاز داریم؟
هزار هزار رسانه برای نخواندن
«ابتکار» دلایل برگزاری انتخابات زودهنگام در ترکیه را بررسی می‌کند
فرار به جلوی اردوغان
رئیس جمهور: می گویند روحانی رای را گرفت و رفت و دیگر از ما یادش رفت؛ والله بالله اینطور نیست
دریادار سیاری:
دریا یک فرصت بزرگ برای توسعه یک کشور است
