ارتش و بازدارندگی

عباسعلی منصوری
رئیس سابق دانشگاه جنگ

ارتش جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه گذشته بر چهار مؤلفه مهم به عنوان دستور کار اصلی خود تأکید دارد. بحث اول نیروی انسانی است. بحث بعدی استراتژی و دکترین این نیرو است. موضوع سوم مورد تأکید، تاکتیک‌ها، تکنیک‌های مربوط به رزم و دفاع از کشور و در نهایت بحث چهارم هم به بحث به‌روزرسانی و ارتقای فنی  سلاح و تجهیزات جنگی ارتش با تکیه بر توان و دانش داخلی برمی‌گردد. تأکید بر این چهار موضوع اساسی نشأت گرفته از وظیفه و مسئولیتی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برعهده ارتش گذاشته که شامل صیانت از مرزها و آمادگی برای حفظ و حراست از استقلال کشور می‌شود.


در همین راستا ارتش جمهوری اسلامی تلاش کرده که نیروی انسانی را تربیت کند که دارای شاخصه‌های متمایزی باشد. شاخصه‌هایی چون شجاعت، شرافت، پاکی، استقلال و تخصص که در چهار دهه گذشته موجبات خدمات‌رسانی ارتش چه در زمان جنگ و چه دیگر مقاطعی که کشور نیازمند کمک این نیرو بوده را فراهم کرده است. خصوصاً در شرایط سال‌های اخیر ‌منطقه که تحرکات گروه‌های تروریستی و افراطی چندین برابر شده، نقش ارتش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی نظامی و دفاعی کشور کاملاً محسوس و پررنگ است.
یکی از استراتژی‌ها و  دکترین‌ مهم نظام جمهوری اسلامی دکترینی بر پایه بازدارندگی است. این بازدارندگی با تعریفی که از آن داریم، به معنای رصد کردن و خفه کردن هرگونه تهدیدی علیه تمامیت نظام و کشور در نقطه آغاز است، پیش از آنکه این تهدید عملیاتی بشود. این مفهومی است که ارتش جمهوری اسلامی همواره کوشیده تا در چارچوب و قواعد آن اقدام کند. خود این مفهوم نشان می‌دهد که ما دفاع را مبنای رفتار و اقدام نظامی خود قرار دادیم، به عبارت دیگر در این چارچوب هیچگونه آغازگری تهدید در سیاست‌های ما وجود ندارد. ارتش جمهوری اسلامی ایران همواره کوشیده تا با در نظر گرفتن این واقعیت، بتواند یکی از منادیان اصلی این سیاست و از حاملان پیام صلح و آرامش نظام جمهوری اسلامی برای منطقه و همسایگان باشد. در واقع ارتش در این زمینه بر اساس آیه شریفه «اشدا علی الکفار و رحماهم بینهم» عمل کرده و می‌کند، به نحوی رفتار و اقدامات این نیرو همزمان که برای ملت‌های منطقه پیام آرامش و دوستی را به همراه دارد، برای عناصر و دول متخاصمی که  قصد برافروختن آتش جنگ و درگیری دارند هم پیام ایستادگی داشته باشد. به یک معنا هدیه ارتش برای دوستان شاخه زیتون به نشان صلح و برای دشمنان تیری در چشم و قلب آنهاست.
چارچوب دیگر فعالیت‌ و اقدامات ارتش جمهوری اسلامی ایران به طراحی‌های بومی در دو حوزه تاکتیکی و تسلیحاتی برمی‌گردد. ارتش کوشیده از یک رو تاکتیک‌های نظامی جدید و البته بومی و مختص کشور را در منظومه آموزش‌ها و پژوهش‌های خود طراحی کند و از سوی دیگر هم در حوزه‌های فنی و تکنیکی تولید سلاح نیز به ابعاد خودکفایی کشور بیفزاید. این مهم اجرای عملی شعار استقلال کشور در حوزه مهم و تأثیرگذاری چون حوزه‌های نظامی است.
رهبر معظم انقلاب تعبیری درباره ارتش دارند با این مفهوم که ارتش در مسیر رویدادها همواره طرف یک جناح را گرفته و آن هم جناح انقلاب بوده است. ارتش سعی کرده که همواره در عمل خود تجلی این تعبیر فرمانده معظم کل قوا را بازتاب دهد. همان طور که در ابتدای انقلاب مردم شعار می‌دادند «ملت فدای ارتش»، این نیرو در 40 سال گذشته همواره کوشیده تا خود را در مقام یک فدایی ملت و کشور معرفی کند. در واقع انقلاب و ملت دو چراغ راه و راهنمای این نیرو در مسیری بودند که طی 40 سال گذشته طی شده است.

قیمت لحظه ای ارز دیجیتال