روزنامه ابتکار
1397/01/23
انتخاب عجیب «نه به کتاب نخواندن» به عنوان نمایشگاه کتاب تهران 97 وقتی منفی در منفی مثبت نمی‌شود
فاطمه امین‌الرعایا«نه به کتاب نخواندن»؛ این شعار بیست و یکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است! شعاری که بلافاصله پس از انتشار در شبکه‌های مجازی با انتقاد روبه‌رو شد. انتخاب یک شعار برای یک رویداد معمولا در درجه اول به دنبال برقراری ارتباط با مخاطب و در درجه دوم انتقال یک مفهوم به او است، اما آیا شعار نمایشگاه کتاب سال 97، شعار خوبی است؟
میانه اسفند ماه بود که کمیته روابط عمومی سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در فراخوانی از علاقه‌مندان دعوت کرد تا شعاری مناسب، زیبا، جذاب و تاثیرگذار را برای آن انتخاب و به نشانی الکترونیکی این کمیته ارسال کنند. حالا همایون امیرزاده، سخنگوی سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران اعلام کرده است: با توجه به فراخوان منتشرشده برای مشارکت مردم در انتخاب شعار، تعداد 30 شعار منتخب در جلسه مطرح شد و سرانجام پس از بحث و تبادل نظر شعار «نه به کتاب نخواندن» به عنوان شعار این دوره از نمایشگاه انتخاب شد.
شعار را دیبی انتخاب کرده!
به محض انتشار این خبر، واکنش‌ها در شبکه‌های مجازی، خصوصا توییتر آغاز شد. کاربری به نام صفایی‌نژاد در توییتی نوشت: «سخنگو گفته است که انگیزشی است شعاری که با «نه» شروع میشود. امیدوارم! اما به نظرم یکی از دلایلی که اوضاع #کتابخوانی مناسب نیست، تکرار همین مفهوم است که ایرانیان کتاب نمی‌خوانند»
داوود پنهانی گفت: «جدی شعار امسال نمایشگاه کتاب رو گذاشتن «نه به کتاب نخواندن»؟ جدا از سبکی بیش از حد، مینیمال بسیار ضعیفیه که به طور کامل عصاره یه ذهن کتاب‌نخوانه. یعنی در واقع مجری انتخاب چنین جمله‌ای خودش کتابخوان نیست»
الهام عدیمی هم با کنایه‌ای به وزیر ارشاد نوشت: «واقعا شعار سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رو گذاشتین «نه به کتاب نخواندن»؟! این‌قدر هزینه می‌کنید واسه چنین جمله‌های منفی‌ای؟! ولله که به قول خود دکتر صالحی از پاسخ می‌مانم!»
کاربر دیگری هم گفت: «شعار نمایشگاه کتاب رو دیبی نوشته»
رضا ساکی توییت کرد: «شما اگه تونستی سه بار پشت هم بگو: نه به کتاب نخواندن» هادی عیار هم گفت: «نه به #کتاب نخواندن، عصاره یک سال اندیشیدن دوستان به شعار امسال #نمایشگاه_کتاب» آتیه میرزامیری، کاربر دیگری است که این چنین به این شعار واکنش نشان داد: ««نه به کتاب نخواندن» شعار نمایشگاه کتاب امسال شد!خداییش من میخوام به نشونه اعتراض به این شعار، آری به کتاب نخواندن بگم!»
انگار یک شعار لحظه آخری است
نسترن یک ادبیات‌خوانده است که معمولا هر سال روزی را به بازدید از نمایشگاه بین‌المللی کتاب اختصاص می‌دهد. او که با شنیدن شعار سی و یکمین دوره نمایشگاه کتاب شوکه شده است، در این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: شعار باید موزون و از نظر آوایی خوش‌آوا باشد، «نه به کتاب نخواندن» را راحت نمی‌شود بیان کرد. انگار لحظه آخر دور هم جمع شده‌اند و تصمیم گرفته‌اند که روی پوستر چه بنویسند، ناگهان گفته‌اند «نه به کتاب نخواندن»، به نظر می‌رسد کاملا عجولانه این شعار را انتخاب کرده‌اند. گرچه به نظرم شعارهای سال‌های قبل بهتر بود مثلا «یک کتاب بیشتر بخوانیم» یا «فردا برای کتاب خواندن دیر است» با محتواتر بود.
او ادامه می‌دهد: این شعار نه تنها برای من جاذبه ندارد، بلکه دافعه ایجاد می‌کند. من اصلا این شعار را نمی‌فهمم. این شعار حتی از شعارهای ناشران هم ضعیف‌تر است. مثلا «بگذاریم کتاب‌ها ما را بخوانند» شعار نشر چشمه است که بسیار خوب و زیبا است. در مقایسه شعار نمایشگاه کتاب با این شعار این ناشر این سوال در ذهنم ایجاد میشود که آیا مدیران و مسئولان این نمایشگاه نمی‌توانند در حد و اندازه یک ناشر داخلی هم عمل کنند؟ نسترن با انتقاد از عملکرد نمایشگاه بین‌المللی کتاب می‌گوید: در کل هیچ وقت در این سال‌ها به نظر نرسید که مدیران و نهادها برای این نمایشگاه برنامه مشخصی داشته باشند، غرفه‌ها، انتشارات شرکت‌کننده، مکان متغیر و ... با در نظر گرفتن همه این موارد دیگر انتظاری هم نداریم که شعار مناسب و ماندگاری برای آن در نظر گرفته شود.
«نه به ممیزی» به جای «نه به کتاب نخواندن»
مخاطبان و نویسندگان دو سوی افرادی هستند که با کتاب و به تبع آن نمایشگاه کتاب در ارتباط هستند. بنابراین به همان میزان که نظر مخاطبان درباره شعار نمایشگاه کتاب اهمیت دارد، نظر نویسندگان هم حائز اهمیت است. احمد پوری، مترجم و نویسنده، درباره «نه به کتاب نخواندن» به «ابتکار» می‌گوید: محتوای شعار کاملا درست است اما به نظر من اجبار و زور زیادی در آن نهفته است. خیلی قاطعانه کتاب نخواندن را نهی کرده و به مخاطب گفته است که باید کتاب بخوانی. گرچه شعار عبارتی سلیقه‌ای است اما من این شعار را دوست ندارم.
اسدالله امرایی، نویسنده کتاب نویسنده و مترجم که ترجمه او از «کوری» با استقبال فراوان مخاطبان روبه رو شده است، درباره شعار «نه به کتاب نخواندن» به «ابتکار» می‌گوید: مدتی است که شعارهای مختلفی برای کمپین‌های تبلیغاتی با مضمون نه به یک موضوعی ساخته میشود، البته خیلی هم شعار بدی نیست. به نظر من هر حرکتی که به نفع کتابخوانی باشد و مردم را به کتاب خواندن تشویق کند، حرکت خوبی است.
امرایی با تاکید بر اینکه موافق این دیدگاه نیست که مردم کتاب نمی‌خوانند، افزود: من معتقدم اگر کتاب خوب در اختیار مردم قرار بگیرد، مردم کتاب می‌خوانند و هر کس هم به دنبال علایق خودش می‌رود. به عنوان مثال کتاب «انسان خردمند»، کتابی بسیار قطور است که در کمتر از یک بار 9 بار چاپ شده است، یا «دولت عشق» بیش از 50 بار تجدید چاپ شده یا سه ترجمه از رمان «کوری» حدودا صد بار تجدید چاپ شده است، پس مردم کتاب را می‌خرند که ناشر آن را چاپ می‌کند. کتاب خوب مشتری خودش را پیدا می‌کند. البته سرانه مطالعه پایین است اما من معتقدم اگر کتاب خوب در اختیار مردم باشد و به راحتی بتوانند آن را تهیه کنند، نویسندگان و مترجمان بتوانند بدون دردسر بنویسند و نوشته‌هایشان چاپ شود و بگیر و ببندهای حوزه کتاب جمع شود، بیشتر به کتاب کمک میشود. شاید اگر در اختیار من بود، به جای شعار «نه به کتاب نخواندن» شعار «نه به ممیزی» را انتخاب می‌کردم.
شکست یک شعار بی‌انگیزه
«یک کتاب بیشتر بخوانیم»، «فردا برای خواندن دیر است»، «خواندن، گفت‌وگو با جهان»، «بهشت دانایی در ضیافت کلمات» و «کتاب‌ها چشمه جوشان دانایی» شعارهای پنج دوره گذشته نمایشگاه بین‌المللی کتاب هستند. شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که شعاری که برای یک کمپین یا رخداد انتخاب میشود، باید دربرگیرنده چه ویژگی‌هایی باشد؟ آرش محمدزاده، کارشناس بازاریابی و برندینگ در این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: شعار استاندارد بین‌المللی ندارد چون از جنس برقراری ارتباطات انسانی است و قاعدتا در هر فرهنگ متفاوت است، اما در مجموع چندین ویژگی خاص در این مورد وجود دارد، شعار باید در مخاطب احساس خوشایند ایجاد کند چون مخاطب در طول روز در معرض ده‌ها شعار تبلیغاتی قرار می‌گیرد و شعار ما باید اثر بیشتری داشته باشد. در مرحله بعد باید در شعار از احساسات مثبت استفاده شود و در مخاطب ایجاد انگیزه کند، شعار تبلیغاتی باید بسیار ساده و کوتاه باشد و ایجاد انگیزه کند و در مخاطب احساس رضایت از خویشتن را تقویت کند. از سوی دیگر به دلیل انبوه شعارهای تبلیغاتی که بیننده در معرض آن است، هر شعار 3 تا 5 ثانیه برای برقراری ارتباط و تثبیت در ذهن مخاطب فرصت دارد.
او با در نظر گرفتن این موارد درباره شعار سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب می‌گوید: به نظر من این شعار، شعار خوبی نیست. در این شعار دوبار از کلمات منفی استفاده شده است، خصوصا خواندن همیشه با دانش و توسعه هم‌راستا است و نخواندن کلمه‌ای به ذات منفی است، هر چند طراح این شعار تلاش کرده تا با به کار بردن دو مفهوم منفی، یک مفهوم مثبت را القا کند. از سوی دیگر با یادآوری «نخواندن» احساس خوبی در مخاطب ایجاد نمی‌شود چون همیشه مساوی با فکر فرهنگی و بعضا فقر اقتصادی است.
نکته بعدی طولانی بودن آن است، چون در انتخاب شعارها باید نگاهی هم به شبکه‌های مجازی و هشتک زدن داشته باشیم.در این شعار پیشاپیش مخاطب محکوم شده است به نخواندن و حالا قرار است از این امر منع شود و همین امر در مخاطب احساس ناخوشایندی ایجاد نمی‌کند. از سوی دیگر طولانی بودن و پیچیده بودن این شعار باعث از دست رفتن زمان کوتاه ارتباط با مخاطب خواهد شد. همچنین از نظر من این شعار در مخاطب ایجاد انگیزه نمی‌کند. هر چند استفاده از مفاهیم منفی یکی از راه‌های جذب مخاطب است اما در این مورد، شعار نمایشگاه کتاب شعار موفقی نیست.
گرچه استفاده از نظرات مخاطبان برای انتخاب شعارهای تبلیغاتی، اقدامی رایج است اما باید توجه کرد که این شعار چقدر در جهت دستیابی به اهداف مورد نظر موفق خواهد بود، استفاده از این روش با هر سطحی احتمالا همیشه جواب مثبت نخواهد داد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
سخنگوی قوه قضائیه:
حاضریم با پیام رسان های خارجی توافق کنیم
«ابتکار» راهکارهای تداوم اثر گذاری سیاست‌های ارزی دولت در آینده اقتصاد را بررسی کرد
محمدجواد ظریف پس از دیدار با مقامات برزیل وارد اروگوئه شد
دیپلماسی ایرانی در آمریکای لاتین
رضا دهکی
برهه حساس واقعی!
انتخاب عجیب «نه به کتاب نخواندن» به عنوان نمایشگاه کتاب تهران 97
وقتی منفی در منفی مثبت نمی‌شود
رعایت اصول بهداشتی در رستوران ها و فست فود ها چقدر در انتخاب آنها از سوی مردم موثر است؟
«ابتکار» تفاوت برخورد با بحران ها در دولت های احمدی نژاد و روحانی را بررسی می‌کند
«ابتکار» از جلسه غیرعلنی بهارستان به منظور بررسی بحران کم آبی گزارش می دهد
تلاش مشترک مجلس و دولت علیه کم آبی
ترامپ پس از تهدید پوتین با «موشک های جدید و هوشمند » لحن خود را در برابر روسیه ملایم تر کرد
اولین واکنش روحانی به نرخ ارز
گسترش ترمز استقلال را کشید
پرسپولیس از شکست برابر پارس جنوبی گریخت
سخنگوی قوه قضائیه:
حاضریم با پیام رسان های خارجی توافق کنیم
مهاجرت؛سقوط ریال، سقوط امید
