راه عبور از قانون کاتسا

دکتر صلاح‌الدین هرسنی*- کاتسا قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم است که براساس آن ایران، کره‌شمالی و روسیه هدف قرار گرفته‌اند. قصد آمریکا از مقابله با کره‌شمالی به جهت راهبرد‌های مقابله‌جویانه مقامات پیونگ‌یانگ به ویژه کیم جونگ‌اون است که با برنامه توسعه‌یافته موشکی و ماجراجویی‌های هدفمند خود هژمونی و زیاده‌خواهی‌های آمریکا را در آن سوی آتلانتیک به چالش می‌کشد. مقابله آمریکا با روسیه هم به خاطر مسایل اوکراین و ایالت‌های جدا شده از آن و اخیرا هم شایعه و شائبه مهندسی و دخالت کردن در راهیابی دونالد ترامپ به کاخ سفید است. اما قصد آمریکا در مقابله با ایران آنگونه که آنها بار‌ها و به کرات گفته‌اند، رفتارهای بدخیم و ثبات‌زدای ایران در منطقه مانند دخالت در سوریه، عراق، یمن و مساله قطر با عربستان و برخی کشورهای عربی و اخیرا هم برنامه موشک‌های بالستیک آن است.
اگرچه بخشی از اهداف آمریکا در وضع قانون کاتسا مقابله با کره‌شمالی و روسیه است اما به نظر می‌رسد سمت‌وسوی این قانون بیشتر جهت مهار ایران وضع شده که قرار است به پیشوایی ترامپ و با حمایت کنگره تحت تسلط جمهوریخواهان اعمال شود. سمت و سوی ضدایرانی این قانون از متن آن به خوبی پیداست چراکه این قانون بیشترین مقابله با منافع حیاتی آمریکا را به رفتار‌های ایران نسبت می‌دهد و تصریح می‌دارد که فرآیند‌های سیاسی و امنیتی ایران در مقابل آمریکا ماهیت گیج‌کننده داشته و این کشور طی چهار دهه محور انتقام مردم خاورمیانه از آمریکا بوده است.
هدف اصلی آمریکا در وضع قانون کاتسا، مقابله با ایران و روسیه و واگرایی در همسویی مشترک مسکو و تهران در قبال مسایل خاورمیانه، بحران یمن، سوریه و مساله قطر است. اما آمریکا هدف خاص دیگری نیز دارد؛ اینکه قدرت روسیه در اوکراین و قدرت ایران در سوریه را کاهش دهد. نظر به اینکه عبور از قانون کاتسا برای سه کشور کره‌شمالی، روسیه و ایران اساسی و ضروری است، تنها راه منطقی این سه کشور برای عبور از قانون کاتسا تعقیب راهبرد‌های ائتلافی است. امکان‌پذیر بودن عبور از کاتسا از طریق ائتلاف قبل از هر چیز بسته به وجود منطقی است که در روابط خارجی ایران و روسیه وجود دارد. به عبارت دیگر، روابط روسیه و ایران روابط راهبردی است و از آنجایی که این دو کشور در برخی از موضوعات خاورمیانه مانند بحران سوریه منافع مشترک دارند، وجود همین منافع راهبردی می‌تواند آنها را در عبور از کاتسا یاری دهد. البته نقش کره‌شمالی در این ائتلاف بسیار کمرنگ است چراکه سیاست‌های این کشور تهاجمی و مقابله هسته‌ای است و کیم جونگ اون هیچ علاقه و اعتقادی به راهبرد‌های ائتلافی ندارد. به این ترتیب اگر ائتلافی شکل بگیرد، ایران و روسیه جزو این ائتلاف خواهند بود. البته امکان‌پذیر بودن عبور از کاتسا با ائتلاف روسیه و ایران بسته به آن است که روسیه بخواهد از حجم رفتار‌های پاندولی خود بکاهد و سمت‌وسو‌ی راهبرد خود را درقبال ایران حفظ کند. برآیند منطقی این ائتلاف، ایجاد یک جبهه منسجم در مقابله با تحریم‌ها و رفتار‌های ایذایی آمریکاست.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com
قیمت لحظه ای ارز دیجیتال