روزنامه جهان صنعت
1396/05/14
پاکسازی اقتصاد از غیرمجازها
ولی‌الله سیف*- همانگونه که قبلا نیز عنوان شده، مساله موسسات مالی غیر‌مجاز به دهه‌های گذشته برمی‌گردد. سرکوب مالی و پایین نگه‌داشتن دستوری نرخ‌های سود کمتر از نرخ تورم به همراه ورود نهادهای خارج از بانک مرکزی به امر صدور مجوز باعث شد تا موسسات مذکور در قالب تعاونی اعتبار (با مجوز وزارت تعاون وقت) و صندوق قرض‌الحسنه (با مجوز نیروی انتظامی) شروع به کار کنند.این موسسات در دهه قبل و با تشدید سرکوب مالی در کشور، رشد قارچ‌گونه خود را تشدید کرده و در سراسر کشور اقدام به افتتاح شعبه و سپرده‌گیری کردند. با گسترش این موسسات و پرداخت سودهای بالاتر از شبکه بانکی و فعالیت فارغ از الزامات نظارتی بانک مرکزی (همچون رعایت نسبت سپرده قانونی و...) روز به روز بر تعداد سپرده‌گذاران آنها افزوده شد و این موسسات سهم معنی‌داری از بازار پول را به خود اختصاص دادند. مردم نیز بی‌خبر از مخاطرات سپرده‌گذاری در این موسسات و با اعتماد به آنها جهت کسب چند درصد سود بیشتر، زمینه گسترش آنها را تقویت میکردند. اما به دلیل عدم تخصص و عدم رعایت اصول حرفه‌ای و وجود فساد در این موسسات، بخشی از سپرده مردم به تدریج از بین رفت و با مراجعه سپرده‌گذاران از انجام تعهدات‌شان ناتوان شدند.
بروز ضرر و زیان و حیف و میل سپرده‌های مردم و کسری‌های قابل توجه نتیجه محتوم کارکرد ناسالم این موسسات بود که در سایه خلا‌های قانونی و اهمال برخی مسوولان طی دهه‌های اخیر که با ترس از عواقب برخورد با این موسسات، استمرار فعالیت آنها را بر حل و فصل قاطعانه موضوع ترجیح دادند، شکل گرفت و گردانندگان این موسسات نیز به سرعت به گسترش حوزه فعالیت خود پرداختند. موسسان متخلف این موسسات که سهم قابل توجهی از بازار پول را به خود اختصاص داده بودند با نفوذ در دستگاه‌ها و نهادهای مختلف عملا در مقابل اقدامات بانک مرکزی در اجرای قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی (مصوب دیماه ۱۳۸۳) ایستادگی و آنها را خنثی میکردند و وقتی نیز در اثر زیان انباشته خود به مشکل برخوردند، سپرده‌گذاران معترض را به سمت بانک مرکزی گسیل داشتند.
از آنجا که فعالیت این موسسات موجبات اخلال در بازار پول را فراهم آورد و در تضاد کامل با اهداف اقتصاد مقاومتی بود و استمرار آن منجر به گسترش ابعاد مساله می‌شد، بانک مرکزی مصمم شد نسبت به ریشه‌کن کردن کامل اینگونه فعالیت‌های مخرب اقدام کند. بر این اساس با ارائه گزارشات لازم و تبیین دقیق موضوع در شورای عالی امنیت ملی، بر اساس مصوبه شورا و با هماهنگی و عزم جدی همه دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط، گام‌های لازم برای پایان دادن به فعالیت غیر مجازها در بازار پول برداشته شد. در حال حاضر با فعالیت‌های صورت گرفته، این موسسات نفس‌های پایانی خود را می‌کشند و مجموع شرایط برای حذف آنها از صحنه اقتصاد کشور مهیاست. هم‌اکنون تنها سه تعاونی اعتبار غیر مجاز وجود دارد که قرار است طبق تفاهم انجام شده توسط بانک‌هایی که نسبت به همکاری با بانک مرکزی ابراز تمایل کرده‌اند، با هماهنگی مرجع قضایی منحل و تصفیه شده و از محل دارایی‌های آنها و مبالغی که موسسان و سهامداران‌شان باید تامین کنند، تمامی بدهی‌ها به مرور متناسب با نقد‌شوندگی دارایی‌ها تسویه شوند.
اگرچه پاکسازی اقتصاد کشور از وجود این موسسات که طی دو دهه در تار و پود اقتصاد رخنه کرده بودند، با دشواری‌هایی روبه‌رو بوده اما بانک مرکزی مفتخر است که با انجام وظیفه و مسوولیت ذاتی و قانونی خویش، موفق شد زودتر از موعدی که وعده داده بود، آخرین میخ را بر تابوت غیرمجازها بکوبد.
این دستاورد بزرگ با محوریت بانک مرکزی و همکاری و معاضدت همه دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله مرجع قضایی، وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی حاصل شده که جا دارد از تلاش آنها صمیمانه تشکر و قدردانی کنم.
قطعا حذف این موسسات از بازار پول کشور فضای مثبتی را ایجاد می‌کند که در آن شبکه بانکی قادر خواهد بود بیش از پیش در مسیر حمایت از فعالیت‌های تولیدی و اشتغالزا حرکت کرده و اثر‌بخشی سیاست‌های پولی نمود عینی پیدا کند. در این رهیافت با برخورداری از یک بازار پولی منسجم، زمینه مناسبی برای هدایت نرخ‌های سود بانکی متناسب با اقتضائات اقتصاد کلان ایجاد شده و می‌توانیم شاهد تاثیرات مثبت آن بر روند سرمایه‌گذاری و تولید و اشتغال در کشور باشیم.
در خاتمه از هموطنان گرامی درخواست می‌کنم با بهره‌گیری از تجربه تلخ گذشته، در امر سپرده‌گذاری سرمایه‌های خود دقت کرده و تحت‌تاثیر وعده چند درصد سود بیشتر فریب این موسسات را نخورند و توجه داشته باشند کسانی که در موسسات غیر مجاز سپرده‌گذاری می‌کنند دست به قماری خطرناک می‌زنند و نرخ سود بیشتری که توسط غیرمجازها وعده داده میشود در واقع بهای ریسک و مخاطره‌ای است که سپرده‌های آنها را تهدید می‌کند.
* رییس کل بانک مرکزی
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
با حکم رهبری
پاکسازی اقتصاد از غیرمجازها
نگاه جهانیان به ایران
بن‌بست خاله رزا
آسیب‌شناسی تشدید بحران آب در کشور؛
به دنبال اعتراض کاربران، وزیر ارتباطات دستور داد؛
نوبت به جراحی اقتصادی رسید
جنگ تمام عیار اقتصادی
دعا برای رییس‌جمهور
سنگ‌اندازی دست‌های پشت پرده در اجرای اصل 44؛
روزی روزگاری؛
به مناسبت یکصد و یازدهمین سالگرد امضای فرمان مشروطیت؛
به بهانه حضور دوباره سپیدرود در سطح اول فوتبال کشور؛
تحولات ارزی بلای جان صنعت پوشاک کشور؛
فرصتی برای گفت و گو با جهان
111 سالی که بر ما گذشت
پیدا شدن پیکر یکی از سرهای بریده‌شده در منطقه کهریزک
تو خود حدیث مفصل بخوان
تو خود حدیث مفصل بخوان
