دوازدهمین تنفیذ

گروه سیاسی‌: مراسم تنفیذ حکم دوازدهمین دوره‌ ریاست جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز (‌پنجشنبه ۱۲ مرداد ۹۶‌) در حسینیه‌ امام خمینی(ره) برگزار خواهد شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، مراسم تنفیذ حکم دوازدهمین دوره‌ ریاست جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز  (پنجشنبه ۱۲ مرداد ۹۶) در حسینیه‌ امام خمینی قدس‌سره برگزار خواهد شد.این مراسم از ساعت ۱۰ صبح امروز در حسینیه‌ امام خمینی قدس سره، در محضر آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و با حضور رؤسای قوا، رئیس مجلس خبرگان رهبری، مقامات کشوری و لشکری، علما و دانشگاهیان، جمعی از سفرا و نمایندگان بلندپایه‌ کشورهای خارجی برگزار می‌شود و در شبکه‌های مختلف رادیویی-تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی به صورت زنده پوشش داده خواهد شد.در این برنامه وزیر کشور، گزارشی از روند برگزاری انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری را ارائه می‌کند؛ سپس حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، متن حکم رهبر انقلاب در تنفیذ رأی مردم و نصب حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی به مقام ریاست جمهوری اسلامی ایران را قرائت خواهد کرد؛ آنگاه رهبر انقلاب اسلامی لوح متن حکم را به رئیس‌جمهور منتخب مردم اعطا می‌کنند. در ادامه رئیس‌جمهور به بیان سخنان خود می‌پردازد و پس از آن حاضران، شنونده‌ بیانات مهم ‌ آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی «مدظله‌العالی» خواهند بود.
هفت رئیس‌جمهور؛ دوازده دوره
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاکنون ۱۲ انتخابات ریاست جمهوری در کشور برگزار شده است و احکام انتصاب افراد منتخب در انتخابات، با تنفیذ حضرت امام خمینی قدس‌سره، (آقایان سید ابوالحسن بنی‌صدر، محمدعلی رجایی، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای)، و با تنفیذ آیت‌الله خامنه‌ای، (آقایان اکبر هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی، محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی) به عنوان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به آنان اعطا شده است.
از حسینیه جماران تا حسینیه امام خمینی


در دوران رهبری حضرت امام خمینی قدس‌سره، یک مراسم تنفیذ در بیمارستان قلب تهران (بنی‌صدر) و سه مراسم تنفیذ در حسینیه جماران برگزار شد. در دوران رهبری آیت‌الله خامنه‌ای تاکنون یک مراسم در حسینیه‌ جماران و شش مراسم در حسینیه‌امام خمینی قدس‌سره برگزار شده است.
تنفیذ در قانون
بر‌اساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی، «امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم»، از جمله «وظایف و اختیارات رهبری» است و طبق قانون انتخابات ریاست جمهوری «دوره‌ ریاست‌جمهوری اسلامی ایران چهار سال است و از تاریخ تنفیذِ اعتبارنامه به‌وسیله‌ مقام رهبری آغاز می‌گردد».
فلسفه تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان نخستین پرسش مهمی كه در بحث تنفیذ حكم ریاست‌جمهوری به ذهن خطور می‌كند این است كه فلسفه‌ تنفیذ حكم ریاست جمهوری چیست و پس از انتخاب رییس‌جمهور از سوی مردم، چه نیازی به تأیید وی از سوی مقام رهبری است.
در پاسخ به این پرسش باید گفت كه بر مبنای تئوری ولایت فقیه، در عصر غیبت امام معصوم علیهم‌السلام، ریاست عامّه و ولایت امر برعهده‌ فقیه عادل با كفایت است و ولایت غیر او طاغوت شمرده می‌شود. مبتنی بر این نظریه، زمام اُمور جامعه به دست او است و كارگزاران حكومتی به اذن او مشروعیت می‌یابند. از سوی دیگر امور اجرایی جامعه نیز از جمله شئون ولایت است و به همین دلیل رییس قوه‌ مجریه باید منصوب یا مأذون از جانب او باشد؛ در غیر این صورت فاقد مشروعیت خواهد بود. امام‌خمینی‌(ره) به طور مكرر بر لزوم نصب رییس‌جمهور از سوی ولی فقیه تأكید كرده‌اند كه به نمونه‌ای از سخنان ایشان اشاره می‌شود. ایشان در جمع نمايندگان مجلس خبرگان در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۵۸ درباره‌ اهميت ويژه‌ ولايت فقيه فرمودند: امضای حكم ریاست جمهوری ثبوتاً جزء اختیارات ولی فقیه است و بدیهی است اگر حسب فرض ثابت شود كه فرد فاقد شرایط از طریق فریب نهاد نظارتی به مرحله‌ پایانی راه پیدا كرده است، مقام رهبری می‌تواند حكم وی را تنفیذ ننماید. لكن این احتمال بسیار بعید و دور از ذهن است. «... ریيس‌جمهور با نصب فقيه نباشد، غير مشروع است. وقتى غير مشروع شد، طاغوت است؛ اطاعت او اطاعت طاغوت است؛ وارد شدن در حوزه‌ او وارد شدن در حوزه‌ طاغوت است. طاغوت وقتى از بين مى‌‌رود كه به امر خداى تبارك و تعالى يك كسى نصب بشود.»... 
مفهوم تنفیذ
«تنفیذ» (Validation) در فقه و حقوق خصوصی به معنای «اعتباربخشی به عمل حقوقی قابل ابطال» است. به عبارتی دیگر تنفیذ، عملی بوده که به موجب آن شخص می‌تواند از ابطال یک عمل حقوقی چشم پوشی کند به همین دلیل به عمل تنفیذ، تأیید یا امضا نیز گفته می‌شود که البته عمل حقوقی قابل ابطال با عمل باطل متفاوت است.
در جمهوری اسلامی ایران میان «انتخاب مردم» و «انتصاب، ولی فقیه» به طرز زیبایی جمع شده و مقام رهبری همان کسی را به ریاست جمهوری منصوب می‌کند که مقبولیت مردمی و پایگاه اجتماعی وی قبلاً از طریق انتخابات احراز شده است. بنابراین، رییس جمهور منتخبِ مورد تأیید، ولی امر مسلمین از مشروعیت «دینی» و «سیاسی» برخوردار خواهد بود. تنفیذ حکم ریاست جمهوری از سوی رهبر انقلاب در حقیقت اعتبار بخشیدن یا مشروعیت دادن به ریاست وی بر قوه مجریه است. رییس جمهور در جایگاه ریاست قوه مجریه، تصمیماتی اخذ نموده و اقداماتی انجام می‌دهد که جزو شئون ولایت است همچنین تصمیمات یا اقدامات رییس جمهور نیز در جایگاه رییس قوه مجریه به لحاظ ماهوی اموری نیابت پذیر بوده و نیازمند «اذن سابق» یا «اجازه لاحق»، ولی امر مسلمین است و بدون آن اعتبار حقوقی نخواهد داشت. درباره این که تنفیذ ماهیتا «توکیل» است یا «تفویض»، در قانون اساسی قرینه روشنی وجود ندارد. میان توکیل و تفویض در مفهوم خاص، تفاوت‌هایی وجود دارد: وکیل به اراده موکل و به نیابت از او عمل می‌کند، در حالی که مفوَّض الیه به اراده خود عمل می‌کند. وکیل قابل عزل است، در حالی که مفوّض الیه قابل عزل نیست. در توکیل حقّ موکل نسبت به موضوع وکالت همچنان باقی است، در حالی که وقتی کسی حقی را به غیر واگذار می‌کند، نسبت به آن حقّی نخواهد داشت. اما ممکن است بخش پایانی اصل110  قانون اساسی قرینه‌ای بر تفویضی بودن تنفیذ حکم رییس جمهور به شمار آید. بخش پایانی اصل110 چنین است: «رهبر می‌تواند بعضی از وظایف و اختیارات خود را به شخص دیگری تفویض کند». لکن بعید است شورای بازنگری قانون اساسی از واژه تنفیذ در متن فوق مفهوم خاص و لوازم آن را اراده کرده باشد. به نظر می‌رسد که تنفیذ ماهیتاً توکیل است. به‌محض اینکه حکم ریاست‌جمهوری توسط رهبر معظم انقلاب امضا شود، فرد منتخب، رئیس‌جمهور قانونی کشور خواهد بود. مهم‌ترین اثری که بر این امر مترتب است، مشروعیت‌بخشی به تصرفات رئیس‌جمهور در تمام امور اجرایی کشور در حدود تکالیف و اختیارات قانونی است. رهبر انقلاب در مراسم تنفیذ حجت‌الاسلام حسن روحاني در دولت یازدهم در تاریخ 13 مرداد 1392 فرمودند: «جناب آقای روحانی  جزو عناصر خدمتگزار قدیمی به نظام اسلامی در بخش های مختلف هستند؛ یک فرد آزموده شده‌ای در نظام جمهوری اسلامی هستند؛ چه در دوره‌ دفاع مقدس، چه در مجلس شورای اسلامی، چه در شورای عالی امنیت ملی، کارهای فراوانی بر دوش ایشان بوده است، که آن خدمات بزرگ را انجام دادند؛ امروز هم به عنوان رئیس جمهور بحمدالله مفتخرند به این که آراء مردم ایشان را به این سِمت منصوب کرده است. امیدواریم انشاءالله خدای متعال به ایشان کمک کند، از ایشان دستگیری کند، هدایت کند.»
 
قیمت لحظه ای ارز دیجیتال