روزنامه جوان
1396/05/12
خون جنوب شهري مي‌خريم!
زهرا چیذریچند سالي مي‌شود كه مراكزي براي جمع‌آوري پلاسماي خون از سوي وزارت بهداشت راهاندازي شده‌اند؛ مراكزي كه ابتدا در مناطق مركزي شهر بودند، اما حالا به مناطق جنوبي حاشيه‌هاي شهر كشيده شده‌اند و در برابر پلاسماي اهدايي مبلغي حدود 40 هزار تومان به عنوان حق اياب و ذهاب پرداخت مي‌كنند. اين مبلغ اما براي ساكنان مناطق كم برخوردار آنقدر جذاب است كه آنها را به اهداي پلاسما براي دريافت پول تشويق كند. حاشيه‌هاي شهر و مناطق تازه‌اي كه بازارياب‌هاي شركت‌هاي خصوصي جمع‌آوري پلاسما براي كارشان انتخاب كرده‌اند، مركز آسيب‌هاي اجتماعي هستند و احتمال اعتياد و رفتارهاي پر خطر در چنين مناطقي بيشتر است و اين مسئله مي‌تواند سلامت پلاسماي اهدايي را زير سؤال ببرد، حتي اگر اين پلاسماها آزمايش شوند. از سوي ديگر سنگ بناي اوليه مراكز خصوصي جمع‌آوري پلاسما به منظور گسترش صنعت پلاسما بوده است، تعهدي كه اين مراكز از زير بار آن شانه خالي كرده‌اند و حالا تنها پلاسماي خون مردم فقيرمناطق كم برخوردار را جمع‌آوري مي‌كنند تا با صادرات اين پلاسما تجارت كنند. اگرچه يكي از افتخارات ايران تأمين خون و فرآورده‌هاي خوني مورد نياز با اهداي داوطلبانه است، اما فعاليت‌هاي اخير مراكز جمع‌آوري پلاسما اين مهم را با چالش مواجه كرده است.
چند سالي است خريد پلاسماي خون در كشور باب شده و از ورود بخش خصوصي به تهيه پلاسما و صادرات آن به كشورهاي اروپايي براي تهيه داروهاي مشتق از پلاسما حكايت دارد. تجارت نسبتاً تازه‌اي كه حالا انگار دردساز شده است.
داروي مشتق از پلاسماي ايراني
كامران باقري لنكراني، وزير بهداشت اسبق در اين‌باره گفته بود: در كشور موضوعي به نام فروش پلاسماي خون وجود ندارد و اگر مبلغي نيز به اهداكنندگان پلاسما داده مي‌شود به خاطر تشويق اين افراد است. از اين پلاسما اما داروهاي مهم و ارزشمندي همچون فاكتور 9، آلبومين و IVIG ساخته مي‌شود كه واردات آنها هزينه‌هاي گزافي را بر ساختار بهداشت و درمان كشور تحميل مي‌كند. به گفته رئيس سازمان انتقال خون هم اين اقدام از سال 1380 آغاز شده و از آن زمان سالانه 30 تا 40 هزار ليتر پلاسما استحصال مي‌شد. استدلال راهاندازي مراكز جمع‌آوري پلاسما هم توليد داروي مشتق از پلاسما براي بيماران ايراني از پلاسماي ايراني بود. به همين منظور مديرعامل سازمان انتقال خون از ورود بي‌رويه داروهاي مشتق از پلاسما به كشور انتقاد كرده و گفته بود: داروهاي وارداتي مشتق از پلاسما راه بيماري‌هاي نوظهور را باز مي‌كند. وي در اين‌باره اينگونه توضيح داده بود: در آن زمان كه ایدز به عنوان يك بيماري نوظهور در ايران چهره ناپسند خود را نشان داد از ميان 3 هزار و 500 هموفيلي در ايران تنها 7 تا 8 درصد آنان به ایدز مبتلا شدند كه درصد آلودگي در كشورهاي غربي حدود 10 برابر بود. آن روز بخش عمده فرآورده‌هاي پلاسمايي را خود توليد مي‌كرديم و حجم كمي از دارو و فرآورده مشتق از خون از خارج وارد مي‌شد و از همين رو آلودگي در جامعه ما نسبت به كشورهاي غربي كم بود. به گفته وي حداقل 15 سال است كه كشورهاي پيشرفته اجازه ورود داروهاي مشتق از پلاسما را با منشأ بيگانه نمي‌دهند و متأسفانه در كشور ما هنوز شاهد ورود داروهاي مشتق از پلاسما با منشأ بيگانه هستيم كه امكان ورود بيماري‌هاي نوظهور و نوپديد را به همراه خواهد داشت. بنابراين يكي از استانداردها و بحث‌هاي سلامت اين است كه ما تلاش كنيم تا داروهاي مشتق از پلاسماي مورد نيازمان را از پلاسماي خودمان تأمين كنيم تا اگر هم به موارد انتقال بيماري برخورد كرديم بيماري بومي خودمان باشد.
تجارت با پلاسماماجرا اما به همين‌جا ختم نمي‌شود و حالا حكايت اهداي پلاسما يا پلاسما‌فروشي در مراكز جمع‌آوري پلاسما آنچنان جدي شده كه صداي خود سازمان انتقال خون را هم درآورده است. اين را مي‌توان از حرف‌هاي تازه مديرعامل سازمان انتقال خون به روشني دريافت. علي‌اكبر پورفتح‌الله در ارتباط با موضوع فروش پلاسما در جنوب شهر تهران و حاشيه اين شهر مي‌گويد: از سال 1381 مجوز هفت مركز جمع‌آوري پلاسما به بخش خصوصي داده شده و مجوزي كه به اين مراكز ارائه شده مرتبط با صنعت پلاسما است و آنها موظف بوده‌اند صنعت پلاسما را ايجاد كنند. وي تأكيد مي‌كند: فعاليت اين مراكز منوط به توسعه صنعت پلاسما است، ولي متأسفانه به دليل عدم نظارت از جانب وزارت بهداشت، سازمان غذا، دارو و انتقال خون طي سال‌هاي گذشته اين مراكز به تعهد اصلي خود كه توسعه صنعت پلاسما است عمل نكرده‌اند و تنها فعاليت آنها منحصر به جمع‌آوري پلاسما شده است.
مديرعامل سازمان انتقال خون كشور معتقد است: امكان تجارت و فعاليت اقتصادي براي اين مراكز فراهم شده و متأسفانه در فعاليت آنها انحراف صورت گرفته است، همچنين به جاي اينكه اين مراكز در مناطق مناسب شهري تشكيل شود در حاشيه شهر تشكيل شده است و از طرفي نيز اين مراكز داراي سيستم اطلاعي مرتبط با هم نبوده و اين مسئله سبب مي‌شود افراد به دليل مسائل مالي اهداي پلاسماي مكرر در مراكز مختلف داشته باشند.
محقق نشدن وعده نظارت با تمام اينها اگر به سخنان گذشته مدير عامل سازمان انتقال خون مراجعه كنيم با موضع‌گيري متفاوتي مواجه مي‌شويم. وي پيش از اين درباره فعاليت اين مراكز گفته بود: براي اينكه مراكز تجاري و وارد تبادلات مالي نشوند، وزارت بهداشت با دقت نظارت مي‌كند و كميته‌اي وجود دارد كه آيين‌نامه مراكز جمع‌آوري پلاسما را تدوين كرده است. سازمان انتقال خون هم بر مراكز جمع‌آوري پلاسما نظارت مي‌كند. پورفتح‌الله درباره تدابير صورت گرفته جهت ممانعت از سوء‌استفاده از اين مراكز وعده داده بود: به دنبال آن هستيم تا اين شركت‌ها داراي امكانات نرم‌افزاري باشند و قطعاً با استانداردهايي كه تدوين كرديم، نمي‌گذاريم تجارت و خريد و فروش پلاسما اتفاق بيفتد. بنا به اظهار رئيس سازمان انتقال خون، كنترل و آزمايشات دقيقاً شبيه آنچه براي اهداي خون وجود دارد در مورد پلاسما هم صورت مي‌گيرد و كميته‌اي متشكل از سازمان دارو، غذا و سازمان انتقال خون بر اين مراكز نظارت مي‌كنند. بنا به تأكيد وي مجوزهايي در بخش بهداشت و درمان صادر مي‌شود که به اندازه نياز كشور به توليد داروهاي مشتق از پلاسما است و بعد از آن هم مجوز جديدي صادر نخواهد شد. وي در عين حال تأكيد كرده بود: نگراني درباره آلوده بودن پلاسمای ارائه شده به دليل عدم داوطلب‌محوري وجود دارد. حالا اما پورفتح‌الله مي‌گويد: حق پرداخت براي دريافت پلاسما در حد هزينه اياب و ذهاب است و وزير بهداشت نيز دستورالعملي تدوين و ابلاغ كردند كه توسعه اين مراكز متوقف شود، بنابراين حداقل بيش از يك سال است كه مجوز جديدي در اين زمينه صادر نشده و نخواهد شد و اين مراكز بايد به تعهد خود مبني بر ورود به صنعت پلاسما عمل كنند، در غير اين صورت بايد خسارات اين مدت را كه از وظيفه اصلي خود انحراف داشته‌اند، بدهند. حالا پايان‌بندي اين ماجرا در هاله‌اي از ابهام است؛ پلاسمايي كه فروخته مي‌شود تا حداقل‌هاي زندگي براي مردم مناطق فقير‌نشين پايتخت تأمين شود.
سایر اخبار این روزنامه
امضاش کردم!
امضاش کردم!
واشنگتن: دنبال تغيير رژيم در كره‌شمالي نيستيم
شهردار تهران: خط 8 مترو هفته آينده به بهره‌برداري مي‌رسد
۴۰ چالش بزرگ اقتصادي دولت دوازدهم
معماري نظم امنيتي نوين بر ارتفاعات عرسال
ارتباط شفافیت با نظام تشويق و تنبيه
معروف باش و محبوب بمان!
خون جنوب شهري مي‌خريم!
عقب‌‌نشيني امريكا از مثلث تنف
پرتقال‌هاي قبرسي ۲ هزار توماني از سردخانه‌ها خارج شد
سلمان فارسي در مسير جام‌جم به ايستگاه مفتح رسيد
چالش جامعه با غیرقانونی‌های جاری!
كابينه دوازدهم با مجلس آسانگیر و ملت سختگیر روبه‌روست
سیف:۶۰ درصد منابع بانک ها قفل شده است
