روزنامه جهان صنعت
1396/04/13
پیچ تاریخی قطر
دکتر صلاح‌الدین هرسنی* - قطر در حال حاضر روز‌های سخت و دشواری را تجربه می‌کند که در تاریخ سیاسی این کشور بی‌نظیر است. بدون تردید شرایط بغرنج حال حاضر در کنار مشکلات تحمیلی و هدفمند محافل عربی به پیامد انتخاب گزینه‌های پیش‌روی این کشور برمی‌گردد. این گزینه‌ها در شرایط فعلی به آن جهت باید انتخاب شود که قطر نتوانست شروط این محافل را با هدف حل بحران بپذیرد چراکه آنها را به معنی نقض حاکمیت و به تسلط درآمدن قیمومت خود در منطقه می‌دانست. حال در شرایطی که ضرب‌الاجل 10 روزه محافل عربی بابت آن شروط 13گانه به پایان رسیده است و تمدید دو روزه آن، آن هم با وساطت صباح احمد جابر الصباح به زودی به پایان خواهد رسید، قطر باید دست به انتخاب‌های دشوار بزند تا بتواند از بزرگ‌ترین پیچ تاریخی حیات سیاسی خود عبور کند.در این راستا دو گزینه پیش‌روی قطر قرار دارد؛ گزینه اول در راستای الگوی پیشنهادی مصر است. در الگوی پیشنهادی مصر بر این تاکید شده است که قطر یا باید حامی امنیت ملی دنیای عرب باشد و از ثبات این کشور‌ها محافظت کند یا آنکه بخواهد برای بر هم زدن ثبات منطقه به نفع قدرت‌های خارجی و بازیگری چون ایران ادامه دهد. البته آن‌گونه که مقامات تراز اول مصر از جمله عبدالفتاح سیسی اظهار داشته است، قطر با امتناعی که در ورود به ائتلاف ضدایرانی محافل عرب نشان داده است، کمک کرده که دایره نفوذ بدخیم ایران در منطقه گسترش یابد.آن‌گونه که پیداست، الگوی پیشنهادی مصر واجد کسب مطلوبیت‌های راهبردی برای قطر نیست و مخاطراتی به همراه دارد. محققا الگوی پیشنهادی مصر مبنی برحمایت از امنیت ملی دنیای عرب به معنای حاکمیت بلامنازع محافل عربی بر قطر است و با توجه به راهبرد‌های ایذایی محافل عربی و بیشتر تحت تاثیر جزر و مد‌های سیاست محافل عربی ممکن است با هدف مهار و اغوای قطر تکرار شود. این الگو به معنای استحاله تدریجی قطر در مناسبات سیاسی کشور‌های عربی است و تا میزانی از استقلال عمل این کشور در معادلات منطقه می‌کاهد. گزینه دوم اما الگوی ایران است که بر ائتلاف‌سازی با جریان‌های مقاومت و برخی از کشور‌های همسو با راهبرد‌های ایران تاکید میشود. در این ارتباط مهم‌ترین راهبردی که قطر می‌تواند از آن استفاده کند، ورود به ائتلاف جریان‌هایی است که با ایران مناسبات راهبردی دارند. بدیهی که در صورت ورود به این ائتلاف قطر از حمایت این جریان‌ها برخوردار خواهد شد و سپس کمک خواهد کرد که قطر بتواند خلا قطع روابط با محافل عربی را پر کند. البته اتخاذ و اجرایی‌سازی این الگو از سوی قطر تابعی از معادلاتی است که در سوریه یا عراق در حال رقم خوردن است. در سوریه داعش در حال حذف شدن است و در عراق نیز نفس‌های آخر خود را می‌کشد. این شرایط منجر به تغییر شیفت قدرت به نفع ایران خواهد شد.واقعیت آن است که استفاده قطر از الگوی ایران نیز متضمن کسب مطلوبیت‌های راهبردی نیست چراکه این الگو موجب تحریک عربستان برای موازنه‌سازی قدرت با متحدان خود در منطقه خواهد شد و انگیزه جدیدی را برای تعریف فاز جدیدی از تحریم و انزوا علیه حیات سیاسی قطر در منطقه ایجاد می‌کند. حال با شرایط بغرنج و دشواری که قطر به آن دچار شده است، باید دید که بعد از پایان تمدید مهلت دوروزه چه سرنوشتی در انتظار قطر است و این کشور خواهد توانست از بزرگ‌ترین پیچ تاریخی حیات سیاسی خود عبور کند؟* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com
سایر اخبار این روزنامه
پرچمدار حمایت از آزادی‌های مشروع شوید
عطاءالله بهمنش درگذشت؛
همایش بین‌المللی مقابله با گرد‌و‌غبار بدون حضور عربستان برگزار شد؛
یک‌سوم ارزش بورس برای 10 شرکت
بررسی تطبیقی بهره‌وری کار در سطح جهان؛
مهلت دوباره به قطر
653 مزاحمت روزانه برای اورژانس تهران
آثار 40ساله هنرمند برجسته ایرانی در موزه هنرهای معاصر؛
اندر حکایت تخت شاه!
خوراک رسانه‌های کشور!
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
واکنش ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به «قاچاق سازمان‌یافته»؛
سرمایه‌گذاری توتال در ایران، برگ برنده برجام؛
راهکارهای کاهش رقابت بانک‌ها برای جذب منابع؛
پیروزی موقت دانشگاه آزاد در ماجرای اختلاف بر سر سهمیه ورودی دانشجویان؛
مردی که مثل هیچ کس نبود
سوء‌استفاده از حقوق مسافران هوایی
پیچ تاریخی قطر
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
