روزنامه جهان صنعت
1396/04/13
سرمایهگذاری توتال در ایران، برگ برنده برجام؛
سرانجام طلسم حضور سرمایه‌گذاران خارجی در صنعت نفت شکست و قرارداد توسعه فاز یازدهم میدان گازی پارس‌جنوبی بین وزارت نفت و غول نفتی توتال که همواره پیشتاز حضور در صنعت نفت ایران بوده، امضا شد.این قرارداد نخستین نتیجه برجام در صنعت نفت کشور محسوب میشود، قراردادی که با ارزش حدود پنج میلیارد دلاری نه‌تنها سرمایه عظیمی را به کشور وارد می‌کند بلکه با توجه به اینکه شرکت ایرانی پتروپارس جوینت ایرانی توتال است، امضای آن باعث انتقال دانش فنی و تکنولوژی به کشور خواهد شد.
امضای قرارداد با توتال آغازی بزرگ برای ایران است و علاوه بر دستاوردهای اقتصادی و سیاسی، زمینه رونق صنعت نفت و گاز و بهره‌گیری بهینه از این مزیت برای توسعه و اقتدار هرچه بیشتر ایران است.
اگرچه ورود توتال به نفت ایران تازگی ندارد و پیش از این نیز این شرکت نسبت به انجام پروژه‌ها و همکاری در ایران تمایل داشته است اما این بار توتال را می‌توان به عنوان «صف شکن» در مقابل سیاست‌های تحریمی آمریکا معرفی کرد چراکه با وجود تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران ریسک ورود به ایران را پذیرفت و این قرارداد جدید نفتی روز گذشته به امضا رسید.
سال ۱۳۹۴ و پس از به ثمر رسیدن برجام، قراردادهای جدید نفتی از سوی وزارت نفت معرفی شد، قراردادهایی که مخالفان و موافقان زیادی به همراه داشت و بسیاری از منتقدان بر این باور بودند که به ثمر رسیدن این قراردادها ممکن نخواهد بود اما اکنون بعد از حدود دو سال از رونمایی از قراردادهای جدید نفتی دیروز شاهد امضای نخستین قرارداد به ارزش چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلاری بین شرکت ملی نفت و توتال بودیم.
مذاکرات با شرکت توتال به منظور تهیه HOA جهت توسعه و بهره‌برداری فاز ۱۱ پارس‌جنوبی در قالب قراردادهای جدید نفتی ایران از اوایل اردیبهشت‌‌ماه سال ۱۳۹۵ آغاز و رئوس توافق در تاریخ ۱۸ آبان‌ماه سال ۱۳۹۵ بین شرکت ملی نفت ایران و مشارکت توتال CNPCI و پتروپارس به امضا رسید. در مشارکت مذکور توتال رهبری مشارکت را برعهده خواهد داشت.
پس از امضای HOA مذاکرات مربوط به متن قرارداد و ۱۴ پیوست آن و نیز جزییات طرح توسعه بین طرفین صورت گرفت که متن تنظیم شده قرارداد و پیوست‌ها روز گذشته به امضا رسید.
این طرح با هدف تولید حداکثری و پایدار روزانه دو میلیارد فوت‌مکعب (برابر با حدود ۵۶ میلیون مترمکعب) گاز غنی ترش از منابع بخش فراساحل فاز ۱۱ میدان گازی مشترک پارس‌جنوبی و انتقال آن به خشکی اجرا میشود.
با اجرای این طرح برآورد میشود در طول ۲۰ سال دوره، قرارداد ۳۳۵ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی غنی و ترش از این میدان مشترک تولید شود که از این گاز غنی ترش می‌توان حدود ۲۹۰ میلیون بشکه میعانات گازی، ۱۴ میلیون تن گاز مایع، ۱۲ میلیون تن اتان و دو میلیون تن گوگرد به همراه ۳۱۵ میلیارد مترمکعب گاز سبک شیرین تولید کرد.
درآمدهای طرح
با فرض قیمت حدود ۵۰ دلار برای هر بشکه نفت‌خام بدون احتساب ارزش گاز سبک شیرین، ارزش سایر محصولات قابل استحصال در طول دوره قرارداد بالغ بر ۲۳ میلیارد دلار میشود. ارزش گاز سبک شیرین تولیدی نیز با فرض هر مترمکعب ۱۰ سنت دلار بالغ بر ۳۱ میلیارد دلار میشود و در مجموع براساس قیمت‌های فعلی حامل‌های انرژی در بازار بین‌المللی ارزش محصولات این طرح در طول دوره قرارداد برابر با ۵۴ میلیارد دلار آمریکاست.
البته درآمد دولت از اجرای این طرح منحصر به دوران قرارداد نبوده و برآورد میشود که ارزش تولیدات این میدان پس از پایان قرارداد بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار میشود که در نتیجه درآمد کشور از اجرای این طرح جمعا از مبلغ ۸۴ میلیارد دلار با قیمت‌های فعلی نفت‌خام فراتر خواهد رفت.
توجه به نکات زیست‌محیطی
از نظر زیست‌محیطی با استفاده از گاز طبیعی حاصل از اجرای این طرح و جایگزینی آن با انواع سوخت‌های مایع برآورد میشود سالانه حدود ۲۱ میلیون تن دی‌اکسید‌کربن و ۱۳۸۰ تن مونوکسیدکربن ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی کاهش یابد.
بخش‌های اصلی طرح
این طرح دارای دو بخش عمده است؛ بخش اول طرح شامل حفاری ۳۰ حلقه چاه، دو سکوی تولیدی هر یک با ۱۵ حلقه چاه جهت تولید دو میلیارد فوت‌مکعب گاز در روز و تاسیسات مربوط و دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ جهت اتصال به پالایشگاه‌های فازهای ۶، ۷، ۸ و ۱۲ است. بخش دوم طرح شامل سکوی فشارافزایی برای حفظ تولید از این میدان است که ضمن آنکه جزو فناوری‌های پیچیده در منطقه محسوب میشود دارای اهمیت اقتصادی بسیار زیادی است.
عملیات بخش دوم که کلیدی‌ترین بخش این پروژه است برای اولین بار در کشور و خاورمیانه انجام خواهد شد.
زمان‌بندی اجرای طرح و مدت قرارداد
مطابق زمان‌بندی پیش‌بینی شده ۴۰ ماه بعد از امضای قرارداد تولید اولیه از میدان آغاز میشود. با توجه به پیچیدگی ساخت تاسیسات فشارافزایی در فاز دوم ۳۶ ماه زمان برای مطالعه و آماده‌سازی و ۶۰ ماه زمان برای ساخت سکو در نظر گرفته شده است. مدت قرارداد از زمان امضای آن ۲۰ سال است.
برآورد نحوه تامین منابع مالی
برآورد هزینه سرمایهگذاری مستقیم این طرح ۴۸۷۹ میلیون دلار است. در این قرارداد طرف دوم موظف به تامین کلیه منابع مالی مورد نیاز برای اجرای پروژه بوده و شرکت نفت تا پیش از آغاز تولید از میدان هیچ مبلغی به طرف دوم پرداخت نخواهد کرد.
چگونگی بازپرداخت
بازپرداخت اصل هزینه سرمایه‌ای مستقیم طرف دوم ۱۰ساله خواهد بود که در مقایسه با قراردادهای پیشین بیع متقابل (با دوره بازپرداخت چهار تا شش ساله) یک دستاورد مهم خواهد بود. میزان پرداخت دستمزد به پیمانکار در هر سال وابسته به مقدار تولید از میدان است. پرداخت هزینه بهره‌برداری، هزینه سرمایه‌ای غیرمستقیم به صورت جاری و براساس هزینه‌های واقعی خواهد بود.
کلیه هزینه‌های ذکر شده باید براساس برنامه و بودجه عملیاتی سالانه انجام شده و بازپرداخت آنها منوط به اخذ تاییدیه‌های لازم شرکت ملی نفت ایران است.
دستاوردهای برجام
وزیر نفت با تاکید بر اینکه در حال حاضر در مورد قراردادهای جدید نفت اجماع ملی وجود دارد، اظهار کرد: امضای این قرارداد از دستاوردهای برجام و انتخابات ریاست‌جمهوری است.
به گزارش ایسنا، بیژن زنگنه در مراسم امضای قرارداد توسعه بخش فراساحل فاز ۱۱ پارس‌جنوبی با بیان اینکه روز بسیار خوبی برای صنعت نفت ایران است، اظهار کرد: امیدوارم با امضای این قرارداد مرحله جدیدی در صنعت نفت ایران رقم بخورد.
وی افزود: ۱۰ روز قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری از من در مورد امضای این قراردادها سوال شد و پاسخ دادم مردم در ۲۹ اردیبهشت تصمیم می‌گیرند که این قراردادها ادامه پیدا کند یا خیر و امضای این قرارداد را به مردم ایران، رهبر معظم انقلاب اسلامی که بدون حمایت ایشان این قراردادها به نتیجه نمی‌رسید و رییس‌جمهور تبریک می‌گویم و از حمایت‌های دولت و مجلس تشکر می‌کنم.
وی افزود: ما راهی طولانی و فرساینده را طی کردیم و باید این مسیر را ادامه دهیم.وزیر نفت با بیان اینکه با امضای قرارداد برای توسعه فاز ۱۱ و توتال نزدیک به پنج میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی در کشور صورت می‌گیرد، گفت: ما هیچ‌گاه پیشتاز بودن توتال را در صنعت نفت ایران فراموش نمی‌کنیم. همچنین از CNPCI به عنوان شریک توتال تشکر می‌کنیم. دوستان خود را در روزهای سخت فراموش نخواهیم کرد و از این شریکان راهبردی همچنان استفاده می‌کنیم.
زنگنه ادامه داد: با صبوری در سه سال و نیم گذشته یک ساختار و الگوی جدید قراردادی که قابلیت پذیرش برای شرکت‌های بین‌المللی داشت، به تصویب رساندیم و در مورد آن به اجماع ملی رسیدیم.
وی با تاکید بر اینکه امروز در مورد قراردادهای جدید نفتی اجماع ملی وجود دارد، اظهار کرد: ممکن است برخی با این قراردادها مخالف باشند که این موضوع طبیعی است و برای دولت افتخار است که این حق را برای مخالفانش قائل شده که بتوانند انتقاد کنند.
وزیر نفت با تاکید بر اینکه برای امضای قرارداد با توتال مجوزهای لازم توسط شرکت ملی نفت و وزارت نفت اخذ شده است، افزود: در برنامه پنج ساله باید ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه برای بخش بالادستی و پایین‌دستی نفت درج شود که بیش از ۷۰ درصد آن باید از منابع خارجی تامین شود. بنابراین ما به سرمایهگذاری خارجی نیاز داریم. هدف ایران تولید شش میلیون بشکه نفت‌خام و میعانات گازی در پایان برنامه ششم توسعه است.
زنگنه با بیان اینکه اولویت ایران، توسعه میدان‌های مشترک است، افزود: مناقصه آزادگان در جریان است و پیش می‌رود. امیدوارم همکاران اروپایی و آسیایی حضورشان را جدی‌تر کنند. همکاری با توتال را به صورت استراتژیک در برنامه داریم.
مانعی برای حضور شرکت‌های آمریکایی نیست
وزیر نفت در مورد حضور شرکت‌های آمریکایی در صنعت نفت ایران توضیح داد: مانعی برای حضور شرکت‌های آمریکایی نداریم و این مانع را کشور خودشان ایجاد کرده‌اند. ایران همواره تعهد خود را برای عرضه انرژی در سطح جهان ایفا کرده است.
زنگنه در ادامه با اشاره به امضای قرارداد با توتال اظهار کرد: مهم‌ترین بخش این قرارداد انتقال فناوری در همه سطوح است. از پتروپارس و سایر شرکت‌های ایرانی نیز انتظار داریم از حضور توتال در ایران حداکثر استفاده را کنند. همچنین زمینه جذب سرمایه‌گذار خارجی برای پتروشیمی و پالایش نیز وجود دارد.
وزیر نفت در پایان ضمن تشکر از افرادی که در پروژه امضای قرارداد با توتال همکاری کرده‌اند، تاکید کرد: بخش اعظم این قرارداد توسط جوانان زیر ۳۰ سال صورت گرفت.
علاقه‌مندی توتال برای سرمایهگذاری بیشتر در ایران
علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز در این مراسم با بیان اینکه طی فاز نخست این قرارداد، 4/2 میلیارد دلار به این پروژه تزریق میشود، گفت: در مرحله دوم نیز آورده سرمایه خارجی 4/2 میلیارد دلار است که در طول ۲۰ سالی که برای این قرارداد زمان در نظر گرفته شده است، ۳۳۵ میلیارد مترمکعب گاز غنی برداشت میشود.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران افزود: اگر قیمت نفت‌خام را ۵۰ دلار در نظر بگیریم، ارزش محصولات قابل استحصال در طول دوره قرارداد بالغ بر ۲۳ میلیارد دلار میشود و درآمد ما با قیمت‌های فعلی نفت‌خام از مبلغ ۸۴ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت.
کاردر با اشاره به استفاده از ایستگاه‌های فشارافزایی اظهار کرد: در کل میدان پارس‌جنوبی با افت تولید مواجه خواهد بود و برای جلوگیری از این موضوع برای اولین بار از سوی فشارافزایی در فاز ۱۱ استفاده میشود و این سکو در سایر فازها نیز می‌تواند استفاده شود.
وی با بیان اینکه میزان سرمایهگذاری مستقیم در این پروژه 8/4 میلیارد دلار است، گفت: همچنین در راستای این قرارداد انتقال تکنولوژی به ایران صورت می‌گیرد. با توجه به سابقه حضور توتال در ایران این شرکت آشنایی کامل با سازندگان ایرانی دارد و علاقه‌مندی خود را برای صرف انرژی بیشتر در ایران نشان داده است.
کاردر در پایان اظهار کرد: این قرارداد نخستین قرارداد در قالب قراردادهای جدید نفتی است و ما قسمت عمده کار را جلو بردیم. امیدوارم سایر قراردادها با سرعت بیشتری پیش رود.
در همین رابطه مدیرعامل توتال نیز درخصوص امضای این قرارداد گفت: گام بعدی ما در ایران حضور در صنعت پتروشیمی و بخش بالادستی نفت خواهد بود.
سیگنال مثبت سرمایهگذاری غول فرانسوی در ایران
با این اوصاف آنچه ورود این غول نفتی دنیا را به ایران پررنگ و متمایز می‌کند، این است که قطعا پس از این قرارداد شرکت‌های خارجی دیگر نیز به نفت و گاز ایران ورود خواهند کرد به‌خصوص اینکه شرکتی بزرگ همچون توتال سردمدار بوده است و این قرارداد برای توسعه پروژه‌ای بزرگ همچون پارس‌جنوبی به امضا رسیده است و با این حرکت نگرش سایر کشورها نسبت به سرمایهگذاری در ایران تغییر خواهد کرد و سدی که همیشه مانع ورود دیگر کشورها به ایران شده است، با پیشقدمی فرانسوی‌ها خواهد شکست. این اتفاق تازه در نفت ایران بار دیگر اقتدار سیاسی و اقتصادی ایران را در برابر تحرکات قدرت‌های بزرگ جهانی و قدرت‌های منطقه‌ای نشان داد.
اگرچه همان‌طور که گفته شد، آثار و دستاوردهای مثبت این قرارداد محدود به صنعت نفت و گاز نمی‌شود بلکه به طور کلی اقتصاد ایران به صورت مستقیم و غیرمستقیم از برکات آن بهره‌مند خواهد شد. این‌گونه قراردادها با توجه به گردش مالی بالایی که دارد، زمینه حضور و مشارکت بانک‌ها و موسسات مالی بزرگ بین‌المللی و همچنین موسسات بین‌المللی بیمه را در ایران فراهم می‌کند و به این ترتیب مشکل ارتباطات بانکی که پس از اجرای برجام به دلیل بی‌اعتمادی بانک‌ها و موسسات مالی بین‌المللی به ایران همچنان وجود دارد به‌تدریج حل خواهد شد. مشارکت بانک‌های معتبر و بزرگ بین‌المللی در طرح‌های بزرگ صنعت نفت ایران، راه را برای ورود سرمایهگذاری خارجی در دیگر بخش‌ها باز می‌کند و به این ترتیب مناسبات ایران با اقتصاد جهانی در شرایط عادی قرار می‌گیرد.
سایر اخبار این روزنامه
پرچمدار حمایت از آزادی‌های مشروع شوید
عطاءالله بهمنش درگذشت؛
همایش بین‌المللی مقابله با گرد‌و‌غبار بدون حضور عربستان برگزار شد؛
یک‌سوم ارزش بورس برای 10 شرکت
بررسی تطبیقی بهره‌وری کار در سطح جهان؛
مهلت دوباره به قطر
653 مزاحمت روزانه برای اورژانس تهران
آثار 40ساله هنرمند برجسته ایرانی در موزه هنرهای معاصر؛
اندر حکایت تخت شاه!
خوراک رسانه‌های کشور!
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
واکنش ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به «قاچاق سازمان‌یافته»؛
سرمایهگذاری توتال در ایران، برگ برنده برجام؛
راهکارهای کاهش رقابت بانک‌ها برای جذب منابع؛
پیروزی موقت دانشگاه آزاد در ماجرای اختلاف بر سر سهمیه ورودی دانشجویان؛
مردی که مثل هیچ کس نبود
سوء‌استفاده از حقوق مسافران هوایی
پیچ تاریخی قطر
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
سکوت سوال‌برانگیز منتخبان شورای شهر پنجم تهران
