روزنامه جهان صنعت
1396/03/17
بازخوانی نقش ایران در منطقه
دکتر صلاح‌الدین هرسنی* - تنش میان چهار کشور حوزه خلیج‌فارس؛ عربستان، مصر، امارات و بحرین با قطر وارد فاز تازه‌ای شده است. البته این تنش در جریان اعتراضات موسوم به بهار عربی با حمایت قطر از جنبش‌های اسلامگرا در چند کشور عربی کلید خورده بود اما در 25 می مصادف با 4 خرداد آن‌هم با نفوذ سایبری و همچنین فیلترینگ چند وب‌سایت خبری قطری وارد فاز تازه‌ای شد و در پی سخنان اخیر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر در مراسم پایان خدمت گروهی از سربازان این کشور افزایش یافته است. امیر قطر در این سخنرانی ضمن تاکید بر نقش ایران در برقراری ثبات و امنیت منطقه‌ای، از تنش در رابطه کشورهای عربی با ایران انتقاد و در مقابل از حزب‌الله لبنان تجلیل کرد. به دنبال این سخنان، کشورهای عربستان، مصر، امارات و بحرین ضمن متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم و بی‌ثباتی منطقه، حریم هوایی، دریایی و زمینی خود را به صورت دو طرفه با قطر بستند و شهروندان خود را از سفر به این کشور منع کردند.بدون تردید قطع روابط عربستان و سه کشور دیگر عربی با قطر را باید شروع بحرانی جدید و تنش در روابط دیپلماتیک محافل عربی دانست. در مناقشه جدید کشورهای عربی با قطر، عربستان نقش پیشوایی را دارد و تلاش می‌کند در تلافی حمایت قطر از اخوان‌المسلمین، آن را منزوی و در نهایت با دخالت نظامی برای تغییر رژیم در قطر اقدام کند.
آن‌گونه که از زوایای آشکار و نهان این تنش دیپلماتیک پیداست، محققا پیامدهایی به همراه دارد که قبل از هر چیز متوجه منطقه است.
در این ارتباط اولین پیامد، شکاف و فروپاشی ائتلافی است که اخیرا با رقص شمشیر محافل عرب در ریاض جاری بوده است. این وضعیت به معنای آن است که خواب خوش محافل عرب در قبال ایران نمی‌تواند تعبیر خوشی داشته باشد. محققا بحران درون‌خاستگاهی محافل عرب فرصتی را جهت نقش‌یابی دوباره در منطقه نصیب تهران می‌کند. در این شرایط، ریسک‌های ژئوپلیتیکی عربستان در تداوم بحران و تنش، موقعیت مصر، امارات و بحرین را نیز در حالت آسیب و شکنندگی قرار می‌دهد و تا میزان قابل توجهی ابتکار عمل را در ترسیم معادلات و مناسبات در منطقه از دست آنها خارج می‌کند.
در سطحی دیگر تنش دیپلماتیک کشورهای عربی با قطر بر همکاری کشورهای خلیج‌فارس ضربه وارد می‌کند. در این ارتباط اولین نمود از خدشه‌پذیر شدن همکاری کشورهای عربی موضعی است که عربستان در قبال قطر اتخاذ کرده است به این معنی که عربستان قطر را از ائتلاف عربی ضدیمن خارج کرده است. در این شرایط از اینکه قطر تحت اقدامات مخرب و ایذایی عربستان بخواهد به ایران نزدیک شود، دور از انتظار نیست. این نزدیکی با توجه به منافع مشترک ایران و قطر در پارس‌جنوبی توجیه اقتصادی نیز دارد. از طرف دیگر تنش در روابط دیپلماتیک کشورهای عربی با قطر بر وضعیت سوریه نیز تاثیرگذار خواهد بود تا جایی که کمک می‌کند از یک طرف صلح به ضرر عربستان از سوریه دور شود و از طرف دیگر قطر گروه‌ها و سازمان‌هایی که در حال حاضر در خاک سوریه مورد پشتیبانی‌اش است، فرا بخواند. در این میان چه‌بسا اردن هم با حمایت از قطر، موضعی منفعل در مساله سوریه اتخاذ کند. تحقق این شرایط موجب بازخوانی تعیین‌کنندگی نقش ایران در منطقه خواهد شد.
* مدرس علوم سیاسی
و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
در دهه 60 جای شهید و جلاد عوض نشود
چیت‌چیان تاکید کرد؛
نمی‌پذیریم هر کس در هر شهر با سلیقه خود با زندگی مردم بازی کند
اشتغالزایی بدون تولید، شعار است؛
داعش مسوول حمله تروریستی لندن
حال نخستین گزارشگر ایران وخیم است؛
پشت پرده جولان‌دهی غیر‌مجازها
در قالب طرح تحول نظام سلامت اتفاق می‌افتد؛
هلوی قطری، تتل تهرانی!
وقتی ما با قطر ریلیشن می زنیم !
آهنگ رشد تند‌تر میشود
در خلیج‌فارس؛
تفکیک وزارتخانه «صنعت، معدن و تجارت» زیر ذره‌بین فعالان اقتصادی؛
بازخوانی نقش ایران در منطقه
عامل از کار افتادن بنگاه‌های اقتصادی
بازخوانی نقش ایران در منطقه
نعل وارونه لورنس!
عامل از کار افتادن بنگاه‌های اقتصادی
