روزنامه ابتکار
1397/07/17
نخستین جلسه استماع شکایت ایران از آمریکا برای بلوکه شدن 2 میلیارد دلار از اموال کشورمان برگزار شد
راند دوم مبارزه تهران و واشنگتن در لاههمحمدرضا ستاری
موضوع شکایت فعلی ایران از آمریکا برای مصادره 2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران که سال 2016 میلادی و با حکم دیوان عالی این کشور صورت گرفت، همچنان بر پایه عهدنامه مودت میان دو کشور قرار دارد. موضوعی که هفته گذشته مبنای استدلال ایران برای شکایت از آمریکا برای بازگشت تحریم‌ها شده و در نتیجه آن دیوان بین‌المللی دادگستری با حکمی موقت از آمریکا خواست تا تحریم‌های مرتبط با حقوق بشر ایران را لغو کند.
دومین نبرد دیپلماتیک میان ایران و آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری با آغاز جلسه رسیدگی به شکایت ایران از ایالات متحده مبنی بر بلوکه کردن 2 میلیارد دلار از دارایی‌های کشورمان شروع شد.
نخستین جلسه استماع دادگاه لاهه روز گذشته با ارائه توضیحات نمایندگان آمریکا آغاز شد و پس از آن قرار است فردا نمایندگان ایران شواهد و دلایل خود را مبنی بر محکومیت آمریکا برای مصادره اموال ایران ارائه کنند. طبق برنامه زمان‌بندی، دادگاه قرار است پس از استماع سخنان دو طرف طی روز جمعه صلاحیت خود را برای بررسی این دعوای بین‌المللی احراز و پس از آن رای خود را صادر کند.
ماجرای شکایت ایران از آمریکا
موضوع شکایت کنونی ایران از آمریکا برای مصادره 2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران که سال 2016 میلادی و با حکم دیوان عالی این کشور صورت گرفت، همچنان بر پایه عهدنامه مودت میان دو کشور قرار دارد. موضوعی که هفته گذشته مبنای استدلال ایران برای شکایت از آمریکا برای بازگشت تحریم‌ها شده و در نتیجه آن دیوان بین‌المللی دادگستری با حکمی موقت از آمریکا خواست تا تحریم‌های مرتبط با حقوق بشر ایران را لغو کند.
در همین راستا ایران در خرداد ماه سال 95 با ثبت دادخواستی در دادگاه لاهه درباره اختلافات مربوط به تخلف دولت آمریکا نسبت به پیمان مودت سال 1334 شمسی از این کشور اقامه دعوی کرد. ایالات متحده آمریکا با ادعای دست داشتن ایران در انفجار مقر نظامیان آمریکایی در لبنان (1362) و نیز انفجار خُبر در عربستان (1375) در حدود سه سال پیش اقدام به توقیف اموال ایران به سبب پرداخت غرامت به خانواده بازماندگان کرد. این 2 میلیارد دلار در واقع سود سهامی بود که در زمان دولت نهم و دهم در آمریکا سرمایه‌گذاری شده و پس از آن که قرار بود این پول از طریق دو بانک در لوگزامبورگ و ایتالیا به ایران واریز شود، با رای دادگاه آمریکا مسدود شد.
به همین واسطه ایران بر اساس بند دوم ماده 21 عهدنامه مودت که در آن تصریح شده بود هر اختلافی میان دو کشور در صورت عدم توفیق از راه دیپلماسی باید به دیوان بین‌المللی دادگستری ارجاع شود، طرح شکایت خود را از آمریکا به لاهه ارائه داد. در همان زمان محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز ضمن مطرح کردن این موضوع با دبیرکل سابق سازمان ملل خواستار ورود این سازمان به این ماجرا شده بود.
آمریکا بار دیگر صلاحیت دیوان را زیر سوال برد
در جلسه دیروز، سه نماینده آمریکا طی سخنرانی خود از دیوان درخواست توقف بررسی شکایت ایران را داشته و مدعی شدند که دیوان صلاحیت رسیدگی به این شکایت را ندارد. نمایندگان آمریکا همچنین اتهامات وارده ایران به کشورشان را نیز زیر سوال برده و گفتند که عهدنامه مودت، مبنای رسیدگی به تمامی مشکلات میان دو کشور را ندارد. آمریکایی‌ها همچنین مدعی شدند که عهدنامه مودت موضوعی است که در طول چهل سال گذشته بارها و بارها از آن عدول شده و از آنجا که حدود چهار دهه است که دو کشور روابط کنسولی ندارند، مبنای طرح شکایت ایران مورد قبول نیست.
در همین راستا آمریکا با استناد به خروج کشورش از عهدنامه مودت که روز 11 مهرماه جاری توسط وزیر خارجه این کشور اعلام شد، بار دیگر مانند هفته گذشته صلاحیت دادگاه لاهه برای رسیدگی به این پرونده را زیر سوال بردند، در حالی که طبق مفاد عهدنامه مودت با خروج هر یک از طرفین از این پیمان، عهدنامه تا یک سال قابلیت اجرایی خواهد داشت و به همین دلیل در این مساله استدلال آمریکا زیر سوال می‌رود.
هر چند ایالات متحده مدعی است که ایران مسئول دو انفجار مقر نظامیان آمریکایی بوده و پرونده موسوم به آن یعنی پترسون سال‌هاست که در آمریکا جریان دارد، اما به واسطه منع قانونی آمریکا در جهت تصرف اموال کشورهای مستقل، این پرونده مدت زیادی به طول انجامید. سرانجام با تصویب قانون جدید در آمریکا، دست ایالات متحده برای تصرف اموال دول مستقل باز شده و پس از سال 2013 و پیگیری‌هایی که صورت گرفت، سرانجام دیوان عالی این کشور در سال 2016 رای به انسداد دو میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را صادر کرد.
وارد شدن اهرم اقتصادی به ابعاد حقوقی و سیاسی در طرح دعوای فعلی
در چنین وضعیتی و در حالی که ایران هفته گذشته یک پیروزی دیپلماتیک را در لاهه به آمریکا تحمیل کرد، در خصوص این پرونده باید گفت که ابعاد آن می‌توان مهم‌تر از دادگاه قبلی باشد. شکایت فعلی مبنای اقتصادی دارد و در چنین شرایطی اکنون باید منتظر ماند که لاهه صلاحیت خود را برای رسیدگی به این پرونده اعلام کند. اگر دیوان صلاحیت خود را برای رسیدگی احراز کند، مرحله بعد مرحله صدور قرار و حکم خواهد بود.
در این صورت اگر رای به نفع ایران صادر شود، هر چند دیوان بر مبنای سازوکار خود نمی‌تواند آمریکا را ملزم به بازپرداخت پول ایران کند، اما دو وضعیت مهم برای ایران در شورای امنیت و نیز افکار عمومی بین‌المللی به وجود خواهد آمد.
در صورت صدور رای دیوان به نفع ایران، مساله به شورای امنیت ارجاع میشود که در چنین شرایطی با توجه به ماده 93 منشور ملل که اعضای دائم شورا را دارای حق وتو می‌داند، آمریکا می‌تواند موضوع را از دستورکار دیوان خارج کند.
هر چند در صورت تحقق این موضوع عملاً امکان رسیدن به دارایی‌های بلوکه شده وجود ندارد، اما بار دیگر در صحنه جهانی یک پیروزی دیپلماتیک تاثیرگذار بر افکار عمومی نصیب ایران خواهد شد. از سوی دیگر این مساله می‌توان پالس مثبتی به کشورهای اروپایی برای ادامه همکاری‌های اقتصادی با ایران در دوران تحریم‌ها داشته باشد، چرا که دست ایران و سایر کشورها اگر دادگاه صلاحیت خود را احراز و به نفع ایران رای دهد، در فرآیندهای آتی بازتر از گذشته خواهد بود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از رفتارهای انتقاد برانگیز نمایندگان در جلسات علنی بهارستان گزارش می‌دهد
جلال‌خو شچهره
حاشیه و متن تصویب CFT
رفتارهای اعتراضی حامیان جریان منتقد دولت چقدر مردمی است؟
خودجوش‌‌های سازماندهی شده
میزان اثر گذاری اخبار محکومیت مفسدان اقتصادی بر مردم چقدر است؟
داروی کم جان تب فساد
«ابتکار» از وضعیت تحصیل پاکستانی‌های ساکن شهر ری گزارش می‌دهد
مدرسه بدون مرز!
«ابتکار» از فراز و نشیب‌های بازگشت 11 هزار لوح به کشور پس از 83 سال دوری گزارش می‌دهد
«ابتکار» از فراز و نشیب‌های بازگشت 11 هزار لوح به کشور پس از 83 سال دوری گزارش می‌دهد
راه‌اندازی نگارخانه کودک چه تاثیری در آینده هنر خواهد داشت؟
دیواری برای قاب‌های کودکانه
نخستین جلسه استماع شکایت ایران از آمریکا برای بلوکه شدن 2 میلیارد دلار از اموال کشورمان برگزار شد
نیلوفر تاجیک کارگردان نمایش «مینیمالیست‌هایی برای کودکی» در گفت‌وگو با «ابتکار»:
تنها بازمانده !
واعظی در نشست هم‌اندیشی با مدیران و سردبیران ارشد رسانه‌های داخلی:
دولت دردهای رسانه‌ها را می‌شناسد
مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد سازمان بهزیستی:
کودکان را در خانه بیشتر آزار می‌دهند
